We hebben meer leraren nodig. Flexibilisering maakt het aantrekkelijker om leraar te worden, doordat wij beter kunnen aansluiten op de individuele leerbehoefte. Het maakt het ook makkelijker om een overstap te maken naar het onderwijs. Iedereen die leraar wil en kan worden krijgt een passend opleidingstraject. Het ministerie maakt het met extra geld mogelijk om de reeds ingezette beweging naar flexibel opleiden van leraren te versnellen en te versterken.
Meer lezenSamen met de universiteiten bundelen wij onze krachten in regionale allianties om tot een intensievere samenwerking en afstemming te komen om een passend opleidingsaanbod aan te bieden. Binnen netwerken gaan wij kennis en ervaringen delen op het gebied van flexibiliseren. We brengen de belangrijkste hoofdroutes om leraar te worden in kaart en kijken waar wij onnodige verschillen kunnen voorkomen. Specifieke aandacht is er voor de ontwikkeling van een passende opleidingsroute voor zijinstromers primair onderwijs met een universitaire vooropleiding. Beleid rondom vrijstellingen en eerder verworven competenties stemmen we op elkaar af om onnodige verschillen te verkleinen. Uiteindelijk werkt dit door naar assessments die op een vergelijkbare manier in het land afgenomen kunnen worden. Door het werken met leeruitkomsten gaan wij flexibele opleidingstrajecten realiseren.
Meer lezenFlexibilisering geldt voor alle studenten. De wettelijke bekwaamheidseisen zijn voor alle onderwijsvormen en varianten hetzelfde, denk bijvoorbeeld aan voltijd, deeltijd en zijinstroom. Het definiëren van leeruitkomsten zal dan ook over de volle breedte gaan. Dit betekent niet dat het onderwijs voor alle studenten hetzelfde eruit gaat ziet. De leeruitkomsten geven aan wat een student moet bereiken. De weg daar naartoe kan voor elke student verschillen, afhankelijk van de achtergrond van de student en wat de student al ‘in huis’ heeft. Op deze manier doen wij recht aan de individuele leerbehoefte. Voor volwassen overstappers kan dit zijn op basis van een gepersonaliseerde route. Voor voltijdse studenten kan dit - zeker bij de start - een meer gestructureerd programma zijn. Door het leerwegonafhankelijk formuleren van leeruitkomsten, blijft er voor de individuele opleidingen ruimte om daarbinnen eigen keuzes te maken.
Meer lezenOm flexibele opleidingstrajecten te realiseren gaan wij werken conform de uitgangspunten van het experiment leeruitkomsten. Dit betekent dat de leeruitkomsten waar een student naartoe werkt centraal komen te staan in plaats van het aanbod. Leeruitkomsten worden leerwegonafhankelijk getoetst, waardoor het mogelijk is ook eerder verworven competenties in te brengen. Door het gezamenlijk formuleren van met elkaar vergelijkbare leeruitkomsten is helder waar elke leraar aan moet voldoen. Landelijke leeruitkomsten zijn herkenbaar en uitwisselbaar bij een horizontale overstap naar een andere onderwijsinstelling, of het willen behalen van een andere bevoegdheid, of een verticale overstap naar een andere onderwijssector.
Meer lezenFlexstuderen is iets anders dan flexibel opleiden. Flexstuderen houdt in dat een student voor het studiejaar bepaalt voor hoeveel studiepunten hij zich inschrijft, en slechts voor dat aantal collegegeld betaalt (plus een opslag van 15%). Met flexibel opleiden streven we naar een passend opleidingstraject voor iedereen die leraar kan en wil worden. Flexibel opleiden kan daarbij nog steeds met geprogrammeerde onderwijs- en leeractiviteiten. De mogelijkheid wordt gecreëerd om meer regie te nemen over het eigen leren, maar altijd met begeleiding vanuit de opleiding om zo te komen tot een passende opbouw van het traject. Voor de student zorgen we daarbij te allen tijde voor een samenhangend traject én voor de sociale binding (met de opleiding, opleiders en medestudenten).
Meer lezenIn het bestuursakkoord worden met zijinstromers volwassenen bedoeld met een afgeronde studie of werkervaring. Dit gaat dus verder dan alleen de ‘zijinstromers in het beroep’ zoals de wet die nu kent. Deze groep wordt ook wel beschreven als ‘overstappers’.
Meer lezenVoor alle trajecten die leiden tot eenzelfde getuigschrift c.q. bevoegdheid gelden dezelfde kwaliteitseisen. Opleidingen zijn opgebouwd uit eenheden van leeruitkomsten die voor alle onderwijsvormen en varianten hetzelfde zijn, denk bijvoorbeeld aan voltijd, deeltijd, duaal, kopopleiding en zijinstroom. De eisen die gesteld worden aan getuigschriften blijven dus gelijk, oftewel de bekwaamheidseisen vertaald naar leeruitkomsten staan vast. De examencommissies zijn middels het Landelijk Overleg Examencommissies (LOEx) aangehaakt en bewaken en borgen ook de kwaliteit.
Meer lezenOngeacht welke opleidingsvariant ook gevolgd wordt; de eindkwalificaties – oftewel de beoogde leerresultaten - van de opleiding blijven te allen tijde gelijk. Daarbij staat voor de lerarenopleidingen het eindniveau vast door de vereisten die daarvoor wettelijk zijn vastgelegd in het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel. Deze gelden ongeacht welk traject de leraar-in-opleiding volgt. Ook wanneer gewerkt wordt met leeruitkomsten, wordt het eindniveau geborgd door de (landelijke) toetsing. Daarnaast kennen de lerarenopleidingen naast toetsing nog een bijzondere wijze van gezamenlijke borging door de samenwerking van het examencommissies in het Landelijk Overleg Examencommissies (LOEx). In dit overleg wordt de normering van bijvoorbeeld de landelijke toetsen vastgesteld, wordt toegezien op een landelijk gelijke wijze van beoordeling van eerder verworven competenties en vrijstellingen en de bijbehorende procedures en kwaliteitscontrole daarbij.
Meer lezenDe evaluaties rondom het experiment leeruitkomsten zijn positief. De minister van OCW wil daarom flexibel onderwijs en werken met leeruitkomsten opnemen in de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek om het voor alle vormen en varianten mogelijk te maken. De reeds opgedane ervaring en kennis benutten wij voor de verdere uitrol van flexibilisering.
Meer lezenAfstemming tussen instellingen en lerarenopleidingen is nodig om flexibeler in te kunnen spelen op studenten die bijvoorbeeld binnen het onderwijs een andere bevoegdheid willen halen, een horizontale overstap willen maken naar een andere onderwijsinstelling, of verticale overstap willen maken naar een andere onderwijssector, zoals het po, vo en mbo. Het is voor hen van belang dat zij bij een overstap niet nog onnodig onderdelen binnen een opleidingstraject moeten volgen die zij al beheersen. Harmonisatie gericht op overdraagbaarheid en vergelijkbaarheid is nodig om die stap effectief en efficiënt te kunnen maken. Er zal ruimte blijven bestaan voor wat specifiek is voor de opleiding, je hogeschool of de regio.
Meer lezenDe werkgroep Werken met leeruitkomsten verkent – met mensen om hun heen - de komende periode de mogelijkheden rondom landelijke vastgestelde leeruitkomsten. Uitgangspunt is om leeruitkomsten zover mogelijk landelijk te harmoniseren. Met elkaar kijken we waar al overeenstemming is. Er zal ruimte blijven bestaan voor wat specifiek is voor de hogeschool of de regio.
Meer lezenBij de flexibilisering van lerarenopleidingen en het werken met leeruitkomsten blijft vakkennis nog steeds van groot belang. In de wettelijke bekwaamheidseisen is dit ook vastgelegd. Alle studenten, ongeacht de vorm of variant die ze volgen, dienen aantoonbaar aan deze bekwaamheidseisen te voldoen alvorens ze het getuigschrift mogen ontvangen. Vakkennis zal dus ook onderdeel uitmaken van de leeruitkomsten.
Meer lezenOp basis van een begrippen- en formuleringskader dat op dit moment wordt ontwikkeld, zal uiteindelijk een steeds grotere groep lerarenopleiders van de opleidingsinstituten én die van het scholenwerkveld worden betrokken bij het formuleren van de leeruitkomsten van een lerarenopleiding. Een aantal vakoverleggen hebben een begin gemaakt met het formuleren van leeruitkomsten. Het Landelijk Vakoverleg Generiek gaat binnenkort een start maken met de herijking van hun kennisbasis en kijkt daarbij hoe zij de verbinding met de leeruitkomsten van de werkgroep Werken met leeruitkomsten hierin kunnen meenemen. Het zijn processen waarbij wij met zijn allen voortdurend de verbinding tussen de verschillende gremia bewaken.
Meer lezenMet werken vanuit één onderwijsruimte wordt bedoeld dat er zo min mogelijk schotten zijn tussen verschillende opleidingstypen, zodat wisselen van vorm en variant gemakkelijker is. Binnen deze onderwijsruimte worden alle doelgroepen in de lerarenopleiding op een passende wijze opgeleid: havisten, vwo’ers, zijinstromers in het beroep, deeltijdstudenten en duale studenten.
Meer lezenStudenten moeten kunnen rekenen op dezelfde kwaliteit en uitwisselbaarheid van eerder verworven competenties en vrijstellingen. Om dit te bereiken stemmen de hogescholen het beleid op elkaar af om onnodige verschillen te verkleinen. Hierdoor zal het geadviseerde opleidingstraject bij elke instelling grotendeels hetzelfde zijn, met behoud van eigenheid van de instelling.
Meer lezenRegionale allianties zijn samenwerkingsverbanden tussen hbo- en wo-lerarenopleidingen om de krachten te bundelen en zo tegemoet te komen aan de urgente vraag naar meer leraren en om studenten een helder en zo goed mogelijk passend opleidingsaanbod te presenteren. Er is gekozen voor een regionale aanpak, omdat de vraagstukken die spelen op bijvoorbeeld de onderwijsarbeidsmarkt het niveau van invloed en uitwerking van de individuele instellingen en schoolbesturen overstijgt. Daarnaast functioneert de onderwijsarbeidsmarkt in hoge mate regionaal. Ook diverse onderwijsinhoudelijke uitdagingen zijn regionaal verschillend. De regionale allianties kunnen de vraagstukken dan ook effectief aanpakken. Doordat we samenwerken met andere lerarenopleidingen kunnen wij beter gebruik maken van elkaars sterke punten. De student kan daarbij beter gebruik maken van het aanbod, ook van dat van andere instellingen. Bovendien vindt het opleiden plaats in een gedeelde verantwoordelijkheid met het werkveld, zodat het praktijkleren een belangrijker deel uitmaakt van de opleiding van de student.
Meer lezenDe regionale allianties willen een nog betere samenwerkingspartner zijn voor de partnerschappen Samen Opleiden & Professionaliseren en andere mogelijke partners, zoals gemeente en bedrijfsleven. Deze samenwerking vinden we dermate belangrijk dat dit als criterium is opgenomen bij de ontwikkeling van de projectplannen van de allianties. De partnerschappen zullen actief participeren in de peerreviewsessies over de projectplannen.
Meer lezenHet Bestuursakkoord Flexibilisering Lerarenopleidingen is een overeenkomst tussen de Vereniging Hogescholen, de Universiteiten van Nederland en het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. De lerarenopleidingen van de hogescholen hebben voor de uitvoering van het bestuursakkoord een centrale kerngroep samengesteld waarbij alle typen lerarenopleidingen zijn vertegenwoordigd. Uit het midden van de kerngroep is een projectmanagementteam gevormd voor de dagelijkse aansturing. De werkgroepen bestaan uit deskundigen van de hogescholen die de uitvoering van het bestuursakkoord voorbereiden. Klankbordgroepen worden ingezet om feedback te geven op de opbrengsten van de werkgroepen. Daarnaast organiseren de werkgroepen kennisdeelsessies en professionaliseringsactiviteiten. Het delen van expertise en ervaringen zal zoveel mogelijk gebeuren binnen bestaande netwerken. De voorgenomen besluitvorming vindt plaats binnen de stuurgroep. Bestuurders van de lerarenopleidingen beslissen in de algemene vergadering van de Vereniging Hogescholen over hetgeen daadwerkelijk in uitvoering wordt genomen. Het programmabureau 10voordeleraar ondersteunt de projectorganisatie bij de uitvoering van het bestuursakkoord.
Meer lezenOp dit moment zijn alle onderwijskoepels en onderwijsbonden aangehaakt bij de doelstellingen van het bestuursakkoord en worden regelmatig op de hoogte gehouden van de verdere ontwikkelingen. Het werkveld wordt onder andere via het Platform Samen Opleiden & Professionaliseren en Velon op de hoogte gehouden. Ook kan het werkveld actief participeren in de werkgroepen en in de verdere uitwerking van bijvoorbeeld de regionale allianties.
Meer lezenEr zijn op dit moment verschillende onderwijsontwikkelingen die aansluiten bij de bedoeling van het bestuursakkoord, maar geen onderdeel uitmaken van de uitvoering van het bestuursakkoord. Het is belangrijk dat deze verschillende initiatieven op elkaar afgestemd worden. Relevante ontwikkelingen nemen wij mee in de uitvoering van het bestuursakkoord en daar waar nodig zoeken wij actief de verbinding met deze initiatieven.
Meer lezen